11 Kasım 1938 TBMM Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve İsmet İnönü’nün Misyona Gelişi

11 Kasım 1938 – TBMM Cumhurbaşkanlığı Seçimi

11 Kasım 1938 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), cumhurbaşkanı seçimi için toplandı. Bu değerli seçim öncesinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) küme toplantısında, kapalı oy adabıyla ve aday göstermeksizin bir seçim gerçekleştirildi. Bu seçimde 322 oy İsmet İnönü’ye verilirken, yalnızca bir oy, Yusuf Hikmet Bayur tarafından Celal Bayar’a verilmiştir. Ardından yapılan meclis toplantısında ise İsmet İnönü, oybirliğiyle Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.

Yeni hükümeti kurma misyonu, İnönü’nün isteği doğrultusunda Celal Bayar’a verilmiştir. İnönü, kabinede kimi değişiklikler yaparak Şükrü Kaya ve Tevfik Şükrü Aras’ı kabine dışı bırakmayı tercih etmiştir. Bu devranda İnönü, barış siyasetini benimseyerek Atatürk devranında muhalefet eden ve siyaset yapmalarına müsaade verilmeyen bedelli isimleri, Fethi Okyar, Refet Bale, Ali Fuat Cebesoy ve Kazım Karabekir üzere, meclise kazandırmayı başarmıştır.

2 Aralık 1938 tarihinde CHP’nin benzersiz kurultayında, Mustafa Kemal Atatürk’e “Ebedi Şef” unvanı verilmiş, Atatürk’ün yerine yaşayan lider olarak İsmet İnönü’ye “Milli Şef” unvanı takdim edilmiştir. Lakin, Celal Bayar, Deniz Bank davasındaki yolsuzluklar nedeniyle istifa etmek zorunda kalmış ve bu gelişmenin ardından Refik Saydam başbakanlık görevine getirilmiştir. Bu süreçte İnönü, İş Bankası’ndaki Bayar’ın kadrosunu tasfiye etmiş ve kendisine ait olan Pembe Köşk’ten, Cumhurbaşkanlığı Köşkü’ne taşınmıştır.

29 Mayıs 1939 tarihinde CHP’nin 5. Büyük Kurultayı’nda, müstakil bir küme kurulmuştur. Bu küme, partinin milletvekillerinden kurultay tarafından seçilen 21 bireyden oluşacak ve mecliste bağımsız bir kimlik taşıyacaklardı. CHP meclis kümesi toplantılarına görüş bildirme ve oy kullanma hakkı olmaksızın katılacak, lakin meclis toplantılarında görüşlerini küme olarak açıklayacaklardı.

Haziran 1939’da, CHP ile devlet ortasındaki ilgiyi zayıflatmak niyetiyle valilerin CHP vilayet başkanlığı görevinden alınması kararlaştırılmıştır. Son olarak, 10 Mayıs 1946 tarihinde CHP 2. Şahane Kurultayı’nda İnönü’ye verilen değişmez genel başkanlık unvanı geri alınmıştır.

Exit mobile version